Sự nghiệp càng phát triển, anh em càng phải ra nhiều quyết định.
Để ra quyết định đúng, ta thường chọn/trộn trong 2 cách sau:
Chủ quan: kinh nghiệm, "trực giác mách bảo"
Khách quan: quan sát-phân tích-đúc kết
Nhưng cách nào thì cũng cần có trí tuệ.
Vậy làm sao để có Trí tuệ?
Wisdom: Trí tuệ
là kiến thức được chắt lọc sâu sắc bằng kinh nghiệm, đúc kết thành nguyên lý khi suy nghĩ/ làm một việc nào đó.
Một số đúc kết liên quan đến BIM:
Nhà cao tầng: khó ở phối hợp thiết kế phức tạp, nhưng nhiều tầng điển hình.
Cầu đường: cả tuyến không đoạn nào giống đoạn nào, nhưng mỗi đoạn thì thiết kế đơn giản.
Không ai sinh ra đã có sẵn trí tuệ. Trí tuệ chỉ có khi mài dũa kiến thức bằng thực tiễn. Không phải cứ đọc nhiều sách là thành chuyên gia.
Nhưng trước khi có Trí tuệ, chắc chắn phải nắm Kiến thức cơ bản
Knowledge: Kiến thức
là sự thấu hiểu rút ra từ đống thông tin có ý nghĩa, tạo thành một số quy luật.
Một số kiến thức ngành:
Đặc điểm các loại công trình: dân dụng, công nghiệp, hạ tầng...
Cách thiết kế công trình: từ ý tưởng đến bản vẽ...
Cách xây dựng công trình: từ móng đến mái...
So với Trí tuệ, Kiến thức là khách quan như nhau với tất cả mọi người, bất kể mỗi người trải nghiệm nó ra sao.
Và cũng có kiến thức này, kiến thức kia: tổng quát/chi tiết, cơ bản/nâng cao, chánh kiến/tà kiến...
Trong thời đại ngày nay, kiến thức ở khắp mọi nơi. Người ta nói vậy. Không hẳn đúng. Thật ra trong thời đại công nghệ thông tin, thì Thông tin mới có ở khắp mọi nơi.
Nên để có được Kiến thức, thì phải biết cách quản lý, chắt lọc Thông tin.
Information: Thông tin
là tổ hợp nhiều dữ kiện có sự liên quan với nhau, đặt trong bối cảnh cụ thể.
Trong ngành xây dựng, thông tin là:
Mỗi câu trên thuyết minh thiết kế.
Mỗi hình trên bản vẽ.
Mỗi dòng trên bảng thống kê/ bảng tiến độ.
Vừa học xong một Kiến thức thì ta có thể thực hành ngay. Nhưng vừa đọc xong một Thông tin thì nhiều khi... ờ ờ... Ủa giờ phải làm gì?
Ví dụ:
Tầng 1 của Block A cao 3m4.
Khối lượng đào đất Zone B là 1000 m3.
Dự án C hoàn thành trong 12 tháng.
Thông tin sẽ hữu ích khi ta thâu nạp đủ để ghép thành bức tranh tổng thể. Từ đó mới nhìn rõ, rút ra được kiến thức.
Thông tin thì không có chánh/ tà. Chỉ có thật/ giả, hữu ích/ vô dụng. Vì vậy đừng tốn thời gian thâu nạp thông tin giả không chứng cứ (vd: sắp có 1000 ca Covid ở TPHCM), hoặc vô dụng với bản thân (vd: scandal showbiz, cướp/giết/hiếp)
Luôn nhớ: Garbage In - Garbage Out.
Và khi ta phân rã Thông tin ra thành mảnh vụn, đó chính là Dữ liệu.
Data: Dữ liệu
là các thông số, hình ảnh, từ ngữ đơn lẻ, rời rạc.
Trong ngành xây dựng, nó nằm rải rác ở đủ thứ nơi:
Mỗi từ/ mỗi hình của thuyết minh thiết kế
Mỗi số đo trên từng bản vẽ,
Mỗi ô của bảng thống kê/ bảng tiến độ...
Tiếp thu thông tin còn biết đang nói chuyện gì/ cái gì. Còn đọc đống dữ liệu thì rời rạc thì bó tay luôn: Dự án C, 3m4, Block A, 1000 m3, Zone B, 12 tháng...
Nhưng máy tính lại làm được. Và còn làm rất tốt.
Từ đống dữ liệu hỗn độn, rời rạc, chất đống khắp nơi, phần mềm máy tính thu gom lại thành những hệ thống dữ liệu ngăn nắp. Để với năng lực xử lý vô địch, nó chạy phân tích đống dữ liệu ấy trong tích tắc, giúp con người đỡ biết bao thời gian công sức.
BIM sinh ra là để làm việc này đây:
Thu gom-Sắp xếp-Phân tích-Truy xuất dữ liệu công trình.
Vậy là đã rõ. Để có Trí tuệ, ta mò ngược dần đến thứ nhỏ nhất là Dữ liệu.
Thật ra, đây là mô hình tổng quát nổi tiếng. Nếu anh em lật nó lại:
D.ata: Dữ liệu
I.nformation: Thông tin
K.nowledge: Kiến thức
W.isdom: Trí tuệ
Mô hình DIKW.
BIM không gì khác là cách chuyển hóa dữ liệu thô thành thông tin liên quan giúp thấy rõ kiến thức để ra quyết định hành động bằng trí tuệ.
Tôi báo với bạn các dầm B1, B2, B3 và trần Zone 2 -Data
... rằng chúng đang xảy ra va chạm với biên độ 100-150mm, và các dầm, các trần này chiếm đa số trên một sàn -Info
... giúp bạn thấy rằng đa số dầm đang bị vướng trần -Knowledge
... để bạn biết rằng cần phải quyết định: giảm chiều cao trần, giảm chiều cao dầm, hay cả hai? -Wisdom
Gần gũi hơn:
Bộ Y Tế báo với bạn danh sách ca Covid F0, F1 đến nay
... rằng nó đang tăng, tập trung ở một số quận
... giúp bạn thấy rằng quận mình đang có dịch
... để bạn biết phải tự giác làm 5K: Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tập trung – Khai báo y tế
Nguyên tác: Phạm Minh Nhựt
Đồ họa: Võ Trí Cường THE BIM FACTORY